Vận tải đường biển là gì? Lợi thế, rủi ro và quy trình chi tiết

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu phát triển mạnh mẽ, vận tải đường biển quốc tế tiếp tục đóng vai trò chủ lực trong chuỗi cung ứng hàng hóa. Với khả năng chuyên chở khối lượng lớn và chi phí hợp lý, vận tải bằng đường biển là phương thức được hầu hết doanh nghiệp xuất nhập khẩu lựa chọn. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về quy trình, rủi ro và quy định liên quan đến vận tải đường biển. SG Sagawa Vietnam sẽ giúp bạn nắm rõ mọi khía cạnh quan trọng qua bài viết dưới đây. 

1. Vận tải đường biển là gì?

Vận tải đường biển là hình thức sử dụng tàu thủy, tàu container và các thiết bị hỗ trợ như cẩu hàng, xe nâng để vận chuyển hàng hóa giữa các quốc gia qua tuyến hàng hải. Hình thức này yêu cầu hạ tầng đồng bộ gồm cảng biển, kho bãi và hệ thống logistics chuyên biệt.

Là phương thức vận tải bằng đường biển lâu đời, loại hình này giữ vai trò then chốt trong giao thương quốc tế. Với chi phí hợp lý và khả năng kết nối toàn cầu, nhiều doanh nghiệp sử dụng vận tải đường biển như một giải pháp tối ưu hóa chuỗi cung ứng dài hạn.

Tàu container cập cảng trong chuỗi vận tải bằng đường biển.

>>> Xem thêm: Dịch vụ giao nhận vận tải SG Sagawa Vietnam - Đưa hàng hóa của bạn đến khắp nơi trên thế giới

2. Ưu điểm và rủi ro khi vận chuyển bằng đường biển

- Ưu điểm:

• Chi phí thấp: So với đường hàng không hoặc đường bộ, chi phí vận tải đường biển thấp hơn đáng kể, đặc biệt hiệu quả với hàng hóa nặng hoặc số lượng lớn. Đây là yếu tố giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí logistics.

• Tải trọng lớn: Tàu biển có thể vận chuyển từ vài trăm đến hàng trăm nghìn tấn hàng hóa mỗi chuyến. Điều này không chỉ phù hợp với doanh nghiệp lớn mà còn tối ưu cho các đơn hàng xuất khẩu định kỳ.

• Thân thiện với môi trường: Vận tải đường biển phát thải CO2 thấp hơn so với các phương thức khác, phù hợp xu hướng phát triển bền vững và giảm phát thải khí nhà kính.

• Mạng lưới kết nối toàn cầu: Với hàng ngàn tuyến vận tải xuyên lục địa, vận tải biển dễ dàng tiếp cận hầu hết các quốc gia trên thế giới, mở rộng cơ hội xuất khẩu hàng hóa.

- Nhược điểm:

• Thời gian vận chuyển dài: Tàu biển thường mất từ vài ngày đến vài tuần để vận chuyển hàng đến đích, không phù hợp với hàng hóa cần giao gấp hoặc có hạn sử dụng ngắn.

• Phụ thuộc thời tiết: Các yếu tố như bão, biển động hoặc thời tiết xấu có thể làm chậm trễ lịch trình vận chuyển, ảnh hưởng đến kế hoạch giao hàng.

Tàu container vận chuyển hàng hóa bằng đường biển quốc tế

• Rủi ro hư hỏng hàng hóa: Hàng hóa nếu không được đóng gói đúng tiêu chuẩn có thể bị va đập, ẩm mốc hoặc mất mát trong quá trình vận chuyển.

• Thủ tục phức tạp: Xuất nhập khẩu qua đường biển đòi hỏi doanh nghiệp nắm rõ nhiều quy định, chứng từ như vận đơn, hóa đơn thương mại, phiếu đóng gói… nếu không có kinh nghiệm sẽ dễ phát sinh lỗi và chi phí không mong muốn.

3. Quy trình vận tải đường biển chi tiết

• Xác nhận thông tin hàng hóa: Gồm tên hàng, số lượng, khối lượng, kích thước, điều kiện bảo quản (nếu có), cảng đi – cảng đến. 

• Lựa chọn hãng tàu và tuyến vận chuyển: Dựa vào lịch tàu, thời gian transit và mức giá phù hợp. 

• Ký hợp đồng vận chuyển: Có thể thông qua forwarder hoặc làm việc trực tiếp với hãng tàu. 

• Chuẩn bị và đóng gói hàng hóa: Đảm bảo đúng tiêu chuẩn quốc tế, đặc biệt với hàng dễ vỡ, hàng đông lạnh hoặc hàng giá trị cao. 

• Vận chuyển hàng ra cảng: Sử dụng xe tải/container để đưa hàng đến cảng xuất.

• Khai báo hải quan: Chuẩn bị bộ chứng từ gồm invoice, packing list, hợp đồng, vận đơn… để thông quan.

• Bốc xếp hàng lên tàu: Hàng sẽ được sắp xếp vào container, niêm phong và đưa lên tàu theo kế hoạch. 

• Tàu vận chuyển đến cảng đích: Có thể mất vài ngày đến vài tuần tùy tuyến đường. 

• Làm thủ tục nhập khẩu: Tại cảng đến, thực hiện thông quan nhập khẩu và thanh toán các loại phí (nếu có). 

• Giao hàng về điểm cuối: Hàng được lấy ra khỏi cảng, vận chuyển về kho hoặc địa chỉ nhận hàng đã thỏa thuận.

Quy trình này cần sự phối hợp nhịp nhàng giữa doanh nghiệp và đối tác vận tải đường biển để đảm bảo đúng tiến độ và an toàn hàng hóa.

>>> Cùng tìm hiểu: Dịch vụ Logistic toàn diện của SG Sagawa Vietnam - “One-Stop Logistics”

4. Các quy định quan trọng trong vận chuyển đường biển

4.1. Quy định về phương tiện vận tải

Tất cả tàu chở hàng quốc tế đều phải được đăng kiểm định kỳ và đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật do tổ chức hàng hải quốc tế (IMO) đặt ra, bao gồm:

• Hệ thống định vị, liên lạc, thiết bị cứu sinh, cứu hỏa đầy đủ.

• Vỏ tàu, động cơ và boong tàu đảm bảo an toàn kỹ thuật.

• Tàu phải có giấy tờ hợp pháp (giấy phép lưu hành, bảo hiểm hàng hải…).

Vận tải đường biển yêu cầu phương tiện đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, chứng nhận vận hành và giám sát nghiêm ngặt.

Ngoài ra, để vận chuyển các loại hàng đặc biệt như hàng đông lạnh hay hàng nguy hiểm, phương tiện vận tải đường biển cần được trang bị thêm các thiết bị bảo quản, kiểm soát nhiệt độ hoặc khoang chứa chuyên dụng.

4.2. Quy định về hàng hóa vận chuyển đường biển

Không phải tất cả các loại hàng hóa đều được phép vận chuyển bằng đường biển. Có các nhóm hàng bị hạn chế hoặc cấm vận chuyển như:

• Hàng cấm theo quy định quốc tế hoặc pháp luật Việt Nam: ma túy, vũ khí, động vật quý hiếm, hàng vi phạm bản quyền...

• Hàng nguy hiểm (Dangerous Goods): như chất nổ, khí độc, dễ cháy – chỉ được vận chuyển nếu tuân thủ quy chuẩn của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) và có giấy phép đặc biệt.

• Hàng dễ hỏng như nông sản, thực phẩm đông lạnh phải tuân thủ điều kiện bảo quản nghiêm ngặt (nhiệt độ, độ ẩm, thời gian vận chuyển...).

Sai sót trong việc khai báo loại hàng hoặc không tuân thủ quy định có thể khiến hàng bị từ chối vận chuyển, xử phạt hành chính, hoặc thậm chí bị tiêu hủy tại cảng đến.

4.3. Quy định đối với đơn vị vận tải đường biển

Các công ty vận tải đường biển cần có:

• Giấy phép kinh doanh vận tải quốc tế do cơ quan chức năng cấp.

• Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm vận chuyển để đảm bảo quyền lợi cho khách hàng khi xảy ra sự cố.

• Đội ngũ nhân viên am hiểu nghiệp vụ, có kinh nghiệm xử lý các tình huống phức tạp như trễ tàu, hư hỏng hàng hóa hoặc phát sinh tại cảng.

Đồng thời, đơn vị vận tải đường biển phải tuân thủ nghiêm túc các cam kết dịch vụ đã ký kết với khách hàng để đảm bảo uy tín và tránh tranh chấp pháp lý.

4.4. Quy định đối với chủ hàng hóa

Chủ hàng có vai trò quan trọng trong việc khai báo trung thực và đầy đủ thông tin hàng hóa. Một số quy định cần đặc biệt lưu ý:

• Khai báo chính xác tên hàng, số lượng, mã HS code, điều kiện bảo quản…

• Chuẩn bị chứng từ đầy đủ: Hóa đơn thương mại (Invoice), phiếu đóng gói (Packing List), hợp đồng mua bán, vận đơn (Bill of Lading)...

• Đóng gói hàng đúng quy chuẩn để bảo vệ hàng hóa và đảm bảo an toàn trong suốt hành trình.

Trường hợp khai báo sai hoặc thiếu sót, chủ hàng có thể bị phạt hành chính, chịu trách nhiệm về mất mát hàng hóa hoặc bị từ chối thông quan tại cảng đến.

4.5. Quy định về an toàn hàng hải

An toàn là yếu tố sống còn trong vận tải đường biển. Các quy định chủ chốt bao gồm:

• Trang bị đầy đủ thiết bị PCCC (phòng cháy chữa cháy) trên tàu.

• Thực hiện kiểm tra an toàn hàng hải trước chuyến đi (Pre-shipment inspection).

• Mua bảo hiểm hàng hóa (Cargo Insurance) để bảo vệ quyền lợi trong trường hợp thiên tai, tai nạn hoặc rủi ro bất khả kháng.

• Bảo vệ môi trường biển: Tàu vận chuyển không được xả rác thải hoặc hóa chất độc hại ra biển. Vi phạm có thể bị xử phạt rất nặng theo luật quốc tế.

Ngoài ra, thuyền trưởng và thủy thủ đoàn phải được đào tạo bài bản, có chứng chỉ hành nghề theo quy định của Tổ chức Hàng hải Quốc tế.

5. SG Sagawa Vietnam – Đối tác vận tải đường biển đáng tin cậy

SG Sagawa Vietnam là đơn vị chuyên cung cấp giải pháp vận tải đường biển quốc tế uy tín tại Việt Nam với quy trình bài bản, chuẩn Nhật.

SG Sagawa Vietnam - đơn vị chuyên cung cấp giải pháp vận tải đường biển

Dịch vụ nổi bật:

• Tư vấn tuyến vận chuyển tối ưu: Giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, thời gian.

• Liên kết với hãng tàu lớn trên thế giới: đảm bảo các chuyến hàng luôn đúng tiến độ.

• Xử lý chứng từ & thủ tục hải quan trọn gói: Nhanh chóng, chính xác.

• Theo dõi đơn hàng real-time: Minh bạch, dễ dàng kiểm soát hành trình hàng hóa.

• Dịch vụ door-to-door: Giao nhận tận nơi, linh hoạt theo nhu cầu khách hàng.

>>>Tìm hiểu chi tiết: SG Sagawa Vietnam - Đối tác Logistics đáng tin cậy

Với đội ngũ giàu kinh nghiệm, am hiểu luật quốc tế và năng lực xử lý chuyên sâu, SG Sagawa Vietnam cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình chinh phục thị trường toàn cầu.

Vận tải đường biển là lựa chọn chiến lược giúp doanh nghiệp mở rộng xuất khẩu, giảm chi phí và đảm bảo hiệu suất chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích từ vận tải bằng đường biển, bạn cần chọn đúng đối tác, hiểu rõ quy trình và tuân thủ các quy định chuyên ngành.

Liên hệ SG Sagawa Vietnam ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí giải pháp vận tải đường biển phù hợp cho doanh nghiệp của bạn!

Email: sgv.marketing@sgh-global.com

Hotline: 1900545596

Để tìm hiểu thêm về các dịch vụ khác vui lòng truy cập: https://www.sagawa-vtm.com.vn/

Fanpage: https://www.facebook.com/SagawaVietnam